همین که به خودمان آمدیم می‌بینیم که اینترنت نیز صاحب شماره نگارش شده. نزدیک به سه سال پیش بود که مردی با نام Dale Dougherty از وب 2 سخن گفت که بی درنگ عملی نیز شد. این ایده در آغاز چندان جدی نبود تا اینکه در اواخر سال 2005 نخستین کنفرانس درباره وب 2 برگزار شد و روشن گردید که این استاندارد با خود انقلابی به همراه دارد.
وب 2 آمد تا هر کجا که به اشتراک گذاری داده‌ها لازم است به ما کمک کند و نتیجه آن را در بلاگ‌ها، دایره المعارف‌های اینترنتی و می‌بینیم کهWikipedia ، MySpace و YouTube نمونه‌های عملی آنها هستند. از آنجا که این استاندارد جنبه‌های گوناگونی را پوشش می‌دهد هنوز ارزش و سودمندی آن برای برخی روشن نیست. ما ناگزیریم که تاریخچه وب را به دو بخش تقسیم کنیم: امروز که وب 2را داریم و دیروز که از وب 1استفاده می‌کردیم.
اما اکنون پرسش این است که وب 3 دیگر چیست؟
البته هنوز خیلی زود است که بخواهیم با قاطعیت درباره آن صحبت کنیم. حتی وب 2 هنوز از برخی جنبه‌ها در حال پیشرفت است. اما هیچ شکی نیست که همین حالا نیز فناوری های تازه شبکه در دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و شرکت‌های پیشرو در دست بررسی و پایه‌گذاری‌اند. اگر به وب لاگ‌ها سری بزنید می‌بینید که گفتگو بر سر نسل بعدی بسیار داغ است. برای بسیاری، وب 3 یعنی Semantic Web این عبارت را Tim Berners- Lee یعنی همان کسی که سنگ بنای وب را گذاشت مطرح کرده. Semantic Web یا وب مفهومی جایی است که ماشین‌ها صفحات وب را همانگونه که ما می‌خوانیم می‌خوانند و موتورهای جستجو می‌توانند بهتر درون وب کاوش کرده و نتایج دقیق‌تری ارائه کنند. Nova Spivack یکی از مدیران شرکت Radar Netwroks می‌گوید: «وب 3 مجموعه‌ای از استانداردهاست که فضای وب را به یک بانک اطلاعاتی بزرگ تبدیل می‌کند».
وب 3 به زبان ساده
وب 3 چه شکلی خواهد داشت؟ کسی نمی‌داند اما امکانات زیر را باید محتمل بدانیم.
وب مفهومی
یک فضای وب است که کامپیوترها می‌توانند در آن مانند ما صفحه‌های وب را بخوانند. کافی است از کامپیوتر بخواهید برنامه شما را با چیزی مثلاً یک پزشک یا پرواز هواپیما تنظیم کند.
وب سه بعدی
فضایی است که می‌توانید بدون نیاز به حرکت از پشت کامپیوتر، درون آن قدم بزنید و ساختمان‌های آن را بازدید کنید.
وب رسانه‌ای
فضایی است که می‌توانید با یک فایل رسانه‌ای فایل‌های دیگر را جستجو کنید. برای نمونه تصویری از یکی از نقاشی‌های مورد علاقه خود را به کامپیوتر می‌دهید و او تصاویر و فیلم‌های مرتبط با آن را پیدا می‌کند.
وب فراگیر
یک فضای وب است که همه جا وجود دارد؛ روی کامپیوتر شخصی، روی کامپیوتر جیبی، روی تلفن همراه و حتی روی لباس‌تان. حتی با ارتباط پنجره‌های اتاق‌تان و دریافت وضعیت هوا، پنجره‌ها در زمان لازم باز و بسته می‌شوند.
وب مفهومی
وب مفهومی ایده تازه‌ای نیست. این ایده که در آن فضایی وجود داشته باشد تا کامپیوترها بتوانند متن‌ها را بهتر خوانده، بفهمند و پردازش کنند نخستین بار در سال 2001 در قالب یک مقاله در نشریه Scientific American مطرح شد. این مقاله که Berners- Lee نیز در تالیف آن نقش داشت دنیایی را شرح می‌داد که در آن، agent های نرم افزاری اعمال مربوط به وب را که معمولاً خود ما انجام می‌دهیم انجام می‌دادند. این داستان با یک شخصیت مجازی با نام Lucy آغاز می‌شود که یک پزشک به مادرش گفته باید با یک پزشک متخصص مشورت کند. در داستان چنین آمده: در مطب دکتر، لوسی از طریق کامپیوتر خود به Semantic Web agnet خود فرمان داد و agent جزئیات مربوط به وضعیت مادر لوسی را از agent دکتر دریافت کرد. سپس با روشن شدن شیوه درمان، لیستی از 20 بیمارستان که توانایی چنین کاری داشتند به دست آورد و روال‌های بیمه‌ای لازم برای آغاز درمان را با نزدیک‌ترین دفتر و بهترین خدمات هماهنگ کرد. این شاید اغراق‌آمیز به نظر بیاید اما آینده مورد نظر Berners- Lee از وب همین است.
Semantic Web agnet لوسی می‌تواند بدون نیاز به کمک و راهنمایی او همه قرار ملاقات‌های مادرش را بررسی کرده و بهترین وقت‌ها را تعیین کند. Semantic Web agnet چیزی است که می‌تواند برای تنظیم مرخصی و تعطیلات شما گرفته تا تحقیق درباره یک موضوع برنامه‌ریزی شود. اما این کار چگونه انجام می‌گیرد؟ از نگاه Berners- Lee باید در استانداردهای وب بازنگری‌هایی انجام گرفته و همه meta- data هایی که ما برای خواندن صفحات وب به کار می‌بریم را به شکل قابل فهم برای ماشین به آن اضافه کنیم. اکنون شش سال پس از انتشار مقالهScientific American، meta- dataهای لازم همراه با Recourse Description و Web Ontology Language آماده شده و به سایت‌ها و ابزار اینترنتی نیز راه پیدا کرده‌اند. نتیجه این meta- data ها را می‌توانید برای نمونه در food site یاهو ببینید. شرکت Radar Networks نیز گونه‌ای پورتال وب مفهومی را در دست ساخت دارد. HP در حال کار روی یک رابط برنامه‌نویسی با نام Jena است. ساختارهای وب مفهومی در ابزار بانک اطلاعاتی Oracle نیز دیده می‌شود.
David Lankers پروفسور علوم اطلاعات در دانشگاه سیراکیوز می‌گوید: «وب مفهومی چیز خوبی است اما استفاده از آن بسیار پیچیده و زمان‌گیر است».
یک وب مفهومی دیگر
هم اکنون پژوهشگران زیادی هر یک با دید شخصی خود در حال کار روی وب مفهومی هستند. این گروه به جای بازنگری در فرمت وب که تغییر در همه سایت‌ها را ایجاب می‌کند در حال آماده کردن agent بهتری هستند که صفحات وب را بهتر بفهمند. یعنی آنها به دنبال سادهتر کردن ساختار صفحه‌های وب نیستند بلکه agent های با هوشتری می‌سازند. Blue Organizer محصول Adaptiv Blue یکی از نخستین نمونه‌هاست. مرورگر Blue Organizer محصول Adaptiv Blue یکی از نخستین نمونه‌هاست.
مرورگر Blue Organizer تحت شرایطی هنگامی که یک صفحه وب را باز می‌کنید موضوع سایت را می‌فهمد و به طور خودکار اطلاعات پیرامون آن موضوع را از سایت‌های دیگر می‌گیرد. برای نمونه اگر یک وبلاگ مربوط به یک فیلم را باز کنید. بی‌درنگ سایت‌هایی که می‌توانید این فیلم را بخرید یا بیشتر درباره آن بخوانید را دریافت خواهید کرد. البته حرف زدن درباره این توانایی‌ها در مقایسه با پیاده کردن آنها بسیار سادهتر است.
شرکت‌های بی‌شماری همچون شرکت Claris as Personal Web محصولاتی مانند Blue Organizerعرضه کرده‌اند که البته با recommendation engine آمازون تفاوت چندانی ندارد که بسته به چگونگی کشت و گذار شما در اینترنت، موضوعات مورد علاقه شما را حدس زده و تازه‌ترین محصولات را معرفی می‌کند. ما هنوز تا رسیدن به agent هایی که بتوانند خودشان فکر کنند راه درازی در پیش داریم. شاید نخستین چیزی که برای وب مفهومی نیاز داریم همانگونه که Berners- Lee معتقد است، metadata باشد. Pattic Maes یکی از کار کشته‌های Media Lab در دانشگاه MIT و پایه‌گذار گروه agent های نرم افزاری می‌گوید: «agent های خودکار بسیار با ارزش هستند اما واقعاً سخت است که بگوییم tag های درون صفحات وب بهترند یا tag هایی از سوی خود ماشین ساخته می‌شوند».
مفهوم و جستجو
وب مفهومی مانند وب 2.0 چیز مبهمی است. Spivack از Radar Networks می‌گوید: «اگر بگوییم وب مفهومی با معانی سر و کار دارد تعریف‌مان درست و روشن نیست». برخی مانند Spivak یا Berners- Lee موافقند و گروهی دیگر مانند lskold از Adaptiv Blue راه حل را در روش‌های بر پایه هوش مصنوعی جستجو می‌کنند. البته گروه دیگری نیز هستند که جستجو‌گران مفهوم یا Semantic Searchers نام دارند.
موتورهای جستجوی مفهومی به جای عملیات بازیابی خودکار اطلاعات، بیشتر روی مدل‌های جستجوی Google که ما نیز خیلی با آنها خو گرفته‌ایم متمرکز شده‌اند. در این روش سعی می‌شود برای رسیدن به جستجویی که به زبان طبیعی نزدیک‌تر باشد به چیزی فراتر از جستجوی صرف واژه‌ها بپردازیم. Jeff Bates یکی از پایه‌گذاران شرکت Slashdot که در پیشرفت وب 2 نقش قطعی داشته می‌گوید: «موتورهای جستجوی کنونی نمی‌توانند تفاوت میان Paris Hilton و Hilton in paris را درک کنند. تاکنون میلیون‌ها دلار برای بهینه سازی شیوه‌های جستجو هزینه شده و این همان راهی است که وب مفهومی به ما نشان می‌دهد».
اینگونه از پردازش زبان‌های طبیعی چند سالی است که در دست بررسی و تحقیق است و بتازگی راه خود را به صفحه‌های وب باز کرده. برخی مانند Power set و Text Digger در قالب پروژه‌های دانشگاهی open source مانند Word Net بشدت در حال کار روی موتورهای جستجوی مفهومی‌اند. باید یادآور شد که جستجو بر پایه زبان طبیعی در وب مفهومی مورد نظر Bemers- Lee نقشی بنیادین دارد. او به بستری می‌اندیشد که برنامه‌های گوناگون که جستجوی مفهومی نیز یکی از آنهاست روی آن کار می‌کند.
منبع :ماهنامه رایانه
http://www.sunic.ir/articles-menu/web-design/352-introducing-web-3